Mianem obróbki metali jest określany proces polegający na zmianie ich właściwości fizycznych albo chemicznych. Wykorzystuje się w tym celu różnorodne metody, począwszy od obróbki cieplnej, przez plastyczną, a skończywszy na tzw. obróbce skrawaniem. W związku z tym, że wymienione czynności nie należą do najłatwiejszych, konieczne jest używanie stosownych narzędzi ręcznych oraz zasilanych elektrycznie. Poza tym do łączenia poszczególnych elementów metalowych są niezbędne konkretne części, takie jak choćby cybanty czy śruby. Wszelkie rozwiązania zostaną wymienione w niniejszym artykule.
Wymieniona w tytule tego podrozdziału metoda w dużej mierze opiera się na mechanicznym skrawaniu z powierzchni danego metalu fragmentów, nazywanych fachowo tzw. wiórami. Stosowane są w tym przypadku cztery różne procesy – frezowanie, wiercenie, toczenie i szlifowanie. Do frezowania używa się najczęściej frezarek automatycznych, czyli narzędzi wieloostrzowych pracujących w układzie kinematycznym, który polega na ruchu głównym i towarzyszącym mu ruchu obrotowym. Zamontowane w maszynie frezy mają zawsze cykliczny i przerywany kontakt z powierzchnią obiektu. W zależności od rodzaju (walcowe, piłkowe, nasadowe, trzpieniowe, tarczowe itp.) służą do obróbki płaszczyzn, uzębień, gwintów, a nawet rowków. Posiadają przy tym różne kształty – m.in. zaokrąglone, cylindryczne, owalne, stożkowe.
Kolejnym procesem obróbki skrawaniem jest wiercenie otworów przelotowych oraz nieprzelotowych z użyciem specjalnych wiertarek i wiertarko-wkrętarek do metalu, wyposażonych w wiertła stożkowe lub walcowe. W dużych zakładach produkcyjnych i przemysłowych często mamy do czynienia z wersjami stołowymi, zapewniającymi maksymalną precyzję wiercenia. Z kolei do toczenia wykorzystuje się przede wszystkim specjalistyczne tokarki z nożami do obtaczania, wytaczania, ewentualnie kształtowania. Na koniec pozostaje jeszcze szlifowanie, czyli wygładzanie powierzchni metalu. W tym celu stosuje się zazwyczaj profesjonalne szlifierki elektryczne z zamontowanymi ściernicami wieloostrzowymi (tzw. tarczami). Są one zawsze wytwarzane z ponadprzeciętnie twardych materiałów – np. korundu, węgliku krzemu lub boru, a także diamentu. Poza klasycznymi ściernicami w szlifierkach montuje się też krążki polerskie, tarcze listkowe i taśmy bezkońcowe.
Oprócz zaawansowanych narzędzi wykorzystywanych głównie w fabrykach, do obróbki metali używa się też prostszych sprzętów, często ręcznych. Przykładem są choćby pilniki do wygładzania powierzchni (równiaki, zdzieraki, gładziki itp.), brzeszczoty do cięcia czy nożyce do blach (ręczne, dźwigniowe i gilotynowe). Oprócz tego często niezbędne okazują się gwintowniki i narzynki. Te pierwsze występują w postaci śrub z podłużnymi rowkami, drugie zaś to nakrętki o okrągłym kształcie z otworami, stosowane do nacinania gwintów na tzw. sworzniach. Nie można też nie wspomnieć o:
– młotkach ciesielskich oraz ślusarskich do wbijania gwoździ lub wybijania kształtów
– wkrętakach do szybkiego robienia otworów
– obrabiarkach CNC sterowanych komputerowo (laserowych i wodnych) do bardzo precyzyjnego cięcia metali, często w fantazyjne wzory (minimalny odrzut pozostałości materiału to cecha podstawowa tych maszyn)
– piłkach ręcznych składających się z rękojeści i brzeszczotu z ostrymi ząbkami (falistymi lub rozwieranymi)
– rozwiertakach do nadawania otworom pożądanego kształtu i gładkości (różne modele: zdzieraki, wykańczaki, wersje stożkowe)
Oprócz narzędzi, do łączenia ze sobą poszczególnych elementów metalowych służą różne drobne materiały. Przykładem są cybanty kwadratowe (ocynkowane), zwane fachowo obejmami lub zaciskami stalowymi. Posiadają one różną średnicę i przydają się głównie do mocowania prętów i rur oraz montowania masztów antenowych. Inne warte wspomnienia materiały to: pręt trapezowy i gwintowany, śruby, nakrętki, podkładki, wkręty dociskowe, wpusty, kołki, zawleczki, pierścienie, kotwy rozporowe czy tuleje gwintowane.
